Artykuły

Na temat dysplazji stawów biodrowych i łokciowych u psów, jej objawów oraz leczenia, a także tego, czy może ona zaburzać proces wzrostu, rozmawiamy z dr nauk wet. Grzegorzem Wąsiatyczem z kliniki weterynaryjnej przy ul. Księcia Mieszka I 18 w Poznaniu.

Jakie są przyczyny powstawania dysplazji stawów u psów?
Mówiąc o tej chorobie mamy najczęściej na myśli dysplazję stawów biodrowych i łokciowych. Jest to schorzenie dotkliwe, występujące u wielu psów ras dużych takich jak owczarki niemieckie, labradory, golden retrivery, rottweilery i inne. Choroba ta dotyka również psy nierasowe. Upraszczając definicję dysplazji można określić ją jako "niedopasowanie" powierzchni stawowych, powodujące ich przeciążenie. Konsekwencją tego stanu jest postępujący proces zwyrodnieniowy, czego objawem jest nasilająca się kulawizna. Uważa się, że istotną rolę w rozwoju dysplazji bioder i łokci u psów odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe. Do czynników środowiskowych zalicza się: nadwagę, przeciążanie wysiłkiem fizycznym oraz nieodpowiednio zbilansowaną karmę. Na podstawie jakich badań dokonuje się rozpoznania tego schorzenia?
U potomstwa rodziców wolnych od dysplazji zmniejsza się ryzyko wystąpienia tej choroby, ale jej nie wyklucza. Jeśli jest taka możliwość, warto poprosić hodowcę o potwierdzenie oceny radiologicznej (RTG), że rodzice szczeniaków są wolni od dysplazji. Pierwsze badania w kierunku dysplazji stawów biodrowych można wykonywać już wieku 3-miesięcy – tzw. test Ortolaniego, a od 4-miesiąca życia wskazane jest uzupełnić je o badania radiologiczne (PennHip). Natomiast zagrożenie dysplazją stawów łokciowych najlepiej określać w wieku 5-6 miesięcy. Jeśli zauważymy objawy kulawizny u naszego pupila, należy niezwłocznie udać się z nim do lekarza weterynarii.

Od jakiego wieku może pojawić się kulawizna?
Najczęściej pojawia się ona u psów w wieku 4-6 miesięcy, ale może także ujawnić się wcześniej (od 3 miesięcy) lub później – między 8 a 12 miesiącem życia lub jeszcze później. Podstawowe objawy to tzw. trudniejszy "rozruch" po wypoczynku, szybsze męczenie się po dłuższym bieganiu, powolne kładzenie się czy wstawanie. Nasilenie objawów zależy od zaawansowania zmian w obrębie stawów, masy ciała, a także od indywidualnej odporności na ból.

Czy dysplazja stawów może zakłócić proces wzrostu psów?
Dysplazja nie zaburza procesu wzrostu, natomiast może być przyczyną dużego dyskomfortu. Powinniśmy pamiętać o tym, że psy rodzą się z prawidłowymi stawami biodrowymi i łokciowymi, a zaburzenia w rozwoju mogą wystąpić dopiero w trakcie ich wzrostu oraz dojrzewania. W miarę jak młode psy przybierają na masie ciała i stają się coraz bardziej aktywne ruchowo, dochodzi do coraz większego obciążania stawów. Jeśli wystąpią wtedy zaburzenia niezgodności anatomicznej w obrębie powierzchni stawowych, to w efekcie ich dynamicznej pracy dochodzi do przeciążenia chrząstki stawowej, torebki stawowej oraz układu więzadłowego. Konsekwencją przeciążeń jest postępujący proces zwyrodnienia stawu.

Na czym polega leczenie dysplazji?
Leczenie tego schorzenia może być skuteczne, jeśli zostanie odpowiednio wcześnie wykryte. Warto wiedzieć, że jeśli już wystąpią zmiany zwyrodnieniowe, to już się nie cofną. Jednak przez odpowiednie postępowanie zachowawcze lub chirurgiczne można ten proces spowolnić i wyraźnie zmniejszyć objawy bólowe. W przypadku wczesnej diagnozy dysplazji stawów biodrowych można wziąć pod uwagę m.in. młodzieńcze zespolenie miedniczne (JPS), potrójną osteotomę miednicy (TPO), amputację głowy i szyjki kości udowej lub odnerwienie torebki stawu biodrowego. U dorosłych i starszych psów możliwa jest endoproteza stawu biodrowego. Jeśli chodzi o dysplazję stawu łokciowego, rodzaj postępowania terapeutycznego zależy od typu dysplazji oraz wieku pacjenta.

Jak powinno wyglądać właściwe żywienie i ruch psa cierpiącego na dysplazję stawów?
Racjonalne żywienie oraz kontrolowany ruch są szczególnie istotne u psów podejrzanych o dysplazję bioder lub łokci oraz już z jej rozpoznaniem. Wskazane jest utrzymywanie takiej masy ciała, aby można było nazwać naszego pupila szczupłym. Drugim istotnym czynnikiem profilaktycznym jest umiarkowany ruch. Znacznie korzystniejsze są spokojne spacery 5-6 razy dziennie po kilkanaście minut niż intensywne zabawy i biegi, które powodują silne przeciążenie stawów. W żywieniu psów ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów należy stosować chondroprotektory, które działają osłaniająco na chrząstki stawowe. Można również karmić zwierzaka gotowymi karmami, zawierającymi te składniki w swoim składzie.