Artykuły

Dr nauk wet.
Cezariusz Hułas

---

Dr nauk wet. Cezariusz Hułas, specjalista chorób psów i kotów, wykładowca Zakładu Chorób Zakaźnych 
i Epidemiologii Katedry 
Nauk Klinicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW 
w Warszawie.

Warunkiem występowania i szerzenia się chorób zakaźnych jest wrażliwość populacji na zakażenie. Jedynym sposobem jej obniżenia są szczepienia ochronne. Uzyskana tą drogą odporność chroni psy przed chorobami wirusowymi, bakteryjnymi, grzybiczymi i pasożytniczymi.
Pionierskie działania Jennera (1796) poparte naukowymi argumentami Pasteura dały początek praktycznej 
i teoretycznej wakcynologii – nauki o szczepionkach. Zastosowanie środków chemicznych, a potem antybiotyków w leczeniu chorób zakaźnych spowodowało obniżenie rangi szczepień profilaktycznych. Na szczęście w drugiej połowie XX wieku szczepienia odzyskały należną im rolę 
w medycynie i weterynarii.

Dlaczego szczepimy?
Szczepienia u psów dotyczą przede wszystkim wścieklizny – najważniejszej dla tego gatunku choroby zakaźnej, zagrażającej życiu ich i właścicieli. Inne szczepienia chronią psy przed chorobami wirusowymi, często bezwzględnie śmiertelnymi, takimi jak nosówka, choroba Rubartha czy parwowiroza. Brak skutecznych, swoistych leków przeciwwirusowych nie pozwala na wyleczenie tych chorób. Jedyną skuteczną metodą, aby uchronić psy przed nimi są wcześniej wykonane szczepienia.

Szczepionki mieszane
Ostatnie dwudziestolecie to triumfalny marsz tzw. szczepionek wieloważnych (mieszanych), zawierających po kilkanaście antygenów szczepionkowych jednocześnie stymulujących odporność, np. na nosówkę, chorobę Rubartha, parwowirozę, leptospirozę, kaszel kenelowy, parainfluenzę, koronawirozę czy boreliozę. Należy pamiętać, że w szczepionkach wieloważnych istnieje współzawodnictwo pomiędzy antygenami. Oznacza to, że silniejsze z nich stymulują wyższą odporność kosztem słabszych. Znajomość tego zjawiska leży u podstaw mody na coroczne powtarzanie szczepień.

Skuteczność
Ważną zasadą jest fakt szczepienia tylko zdrowych zwierząt. Skuteczność szczepień jest uzależniona od jakości szczepionki (wysoka koncentracja i niskie pasaże antygenów), reakcji osobniczych, a także optymalnego wieku zwierząt szczepionych. Z punktu widzenia profilaktyki parwowirozy i nosówki pierwsze szczepienie należy wykonać w wieku 4-6 tygodni, drugie 7-9 tygodni i najistotniejsze w 11.-12. tygodniu życia. Wbrew obiegowym opiniom warto wiedzieć, że szczepienie niesie ze sobą pewien rodzaj ryzyka. Nie zapominajmy bowiem, że mamy do czynienia z zakażeniem, tyle że "ucywilizowanym" zarazkiem. Może się zdarzyć, że w trakcie podawania preparatu wystąpi reakcja poszczepienna lub anafilaktyczna.

PAMIĘTAJ!
Lekarz weterynarii wybierze odpowiedni program szczepień dla twojego psa. Zadecyduje również o wyborze odpowiedniej szczepionki 
i właściwym terminie jej podania.