Artykuły

Lecznicze działanie kwasów omega

1e002836a69625fc0ea404bf72655ec5jkaras-tecza2.jpg
Na pytania odpowiada lek. wet. Joanna Karaś-Tęcza, członek Europejskiego Towarzystwa Dermatologów Weterynaryjnych. Przyjmuje w specjalistycznym gabinecie dermatologicznym dla psów i kotów w Warszawie

Choroby skóry mają często podobne objawy mimo zróżnicowanych przyczyn. Ich przyczyną mogą być inwazje pasożytów, alergie, niedobory składników mineralnych czy też zaburzenia hormonalne. Warto zapoznać się z działaniem nienasyconych kwasów tłuszczowych, które bardzo skutecznie zapobiegają wielu problemom skórnym, ale też stanowią ważny element leczniczy wielu dermatoz u psów i kotów.

W jaki sposób właściciel może wspomagać dietę czworonoga, by zwierzę miało zdrową skórę?
Podczas konsultacji dermatologicznych naszych małych pacjentów często słyszę w trakcie wywiadu, że właściciele sami na własną rękę stosują suplementację diety podając najróżniejsze dodatki, począwszy od witaminy A, poprzez wapno, kwas foliowy, witaminę E, biotynę na  drożdżach kończąc. Co gorsza, wielu z nich kupuje różne preparaty w sklepach zoologicznych i w myśl zasady: im więcej tym lepiej, faszeruje nimi swoich ulubieńców. Taka nadopiekuńczość najczęściej przynosi więcej szkody niż pożytku. Ja kieruję się zasadą: im mniej tym lepiej. Należy pamiętać, że potrzeby naszych pacjentów są ścisłe związane z rasą, wiekiem, długością włosa a nawet trybem życia i temperamentem. Patrząc na te wszystkie dodatki okiem dermatologa uważam, że jeśli już suplementować, to coś, czego pies lub kot sam nie może syntetyzować, a rzeczywiście jest to skórze potrzebne. Takim klasycznym przykładem są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (pol. NNKT, ang. EFA) omega3 i omega6, których organizm zwierzęcia nie jest w stanie wytworzyć we własnym zakresie, a które, jak wskazuje ich nazwa, są niezbędne dla prawidłowego jego funkcjonowania. Dla utrzymania zdrowej skóry u psów najważniejsze są: kwas linolowy (omega-6) i linolenowy ( a ściślej α-linolenowy – jest to kwas omega-3). U kotów do powyższej pary NNKT dochodzi jeszcze kwas arachidonowy (omega-6). Jak widać już sam zakup preparatu z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi zależy od tego czy mamy psa czy kota. Warto także sprawdzić skład preparatu na etykiecie produktu.

Dlaczego nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) są tak ważne dla prawidłowego funkcjonowania skóry, a wręcz niezbędne  u zwierząt  z atopowym zapaleniem skóry?
Ma to związek ze skomplikowanymi procesami fizjologicznymi zachodzącymi w skórze. U zwierząt ze skórą o zaburzonych procesach fizjologicznych produkty reakcji chemicznych zachodzących w komórkach skóry nie są skutecznie usuwane poza obręb komórki. Ich gromadzenie się wywołuje stan zapalny, z widocznymi zmianami wyglądu skóry, np. jej zaczerwienieniem i nadmiernym przesuszeniem, a także zmianą właściwości fizycznych skóry, np. obniżeniem jej elastyczności, pękaniem, itp. Jednak najbardziej dolegliwym objawem stanu zapalnego skóry jest świąd. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe pomagają w szybkim usunięciu wspomnianych produktów reakcji chemicznych z komórek skóry i stąd bierze się ich skuteczność w leczeniu chorób skóry.

W jakich chorobach skóry nienasycone kwasy tłuszczowe mogą stanowić skuteczną terapię?
Część lekarzy uważa, że zastosowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych 
dotyczy przede wszystkim pacjentów z atopią, czyli z silną reakcją alergiczną 
na alergeny środowiskowe. Według moich doświadczeń zastosowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych w przypadkach dermatologicznych jest znacznie szersze. Na co dzień polecam je pacjentom z niedoczynnością tarczycy, nietolerancją lub alergią pokarmową oraz we wszystkich chorobach, w których dochodzi do wyłysień i mikrourazów nie spowodowanych reakcją alergiczną. Na przykład w przebiegu leczenia zakażenia grzybicą, które przecież dotyczy martwych wytworów naskórka, stosuję nienasycone kwasy tłuszczowe. U pacjentów z zaleconą suplementacją omega3 i omega6, po zwalczeniu zakażenia, miejsca zmienione chorobowo znacznie szybciej porastają zdrowym włosem niż u zwierząt nie otrzymujących tego dodatku.

Jak długo powinna trwać taka kuracja?

Efekty lecznicze stosowania nienasyconych kwasów tłuszczowych są widoczne dopiero po 4 tygodniowej kuracji.  Dlatego zalecam ich stosowanie przez ·co najmniej 2 miesiące. Wielu właścicieli w prozaiczny sposób potwierdza  doskonałe działanie omega 3 i omega 6 na okrywę włosową swoich podopiecznych. Podczas wizyt kontrolnych oznajmiają, że odkurzanie mieszkania nie jest już konieczne kilka razy w tygodniu.
W przypadku kotów preparaty z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi stosuje się przy nadmiernym połykaniu wylizywanej sierści. Wówczas, zazwyczaj dochodzi do tworzenia się tzw. pilobezoarów i lekarz zleca pastę odkłaczającą. Według mnie ważne jest nie tylko sprawne wydalenie włosów z przewodu pokarmowego, ale również doprowadzenie do lepszego osadzenia  włosów w przyszłości, aby zapobiec nawrotom.

W jakich produktach możemy znaleźć kwasy omega3 i omega6?
Kwas linolowy występuje obficie w oleju słonecznikowym, a kwas linolenowy w oleju lnianym. Z tego też powodu często zaleca się dodawanie tych olejów do pokarmów naszych czworonogów.  Należy jednak wówczas pamiętać o tym, aby jedzenia nie przegrzewać, ponieważ wartościowe składniki tych olejów rozkładają się w wyższych temperaturach. Ważne jest też to, że wchłanianie NNKT staje się najbardziej efektywne, jeżeli kwasy te podawane są w odpowiednich, proporcjach i dodatkowo, w kombinacji z odpowiednio dobranymi witaminami. Dlatego w leczeniu chorób skóry najskuteczniejsze są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe wchodzące w skład gotowych diet dla naszych domowych czworonogów. Są to karmy z wyższej półki lub preparaty opracowane przez specjalistyczne laboratoria dermatologiczne dla zwierząt.