Artykuły

Karmy suche i mokre pod lupą

Najważniejszą kwestią w żywieniu każ­dego czworonoga jest dostosowanie ilości i jakości składników odżywczych do aktualnego zapotrzebowania. Istnieje wiele czynników, które wpływają na ilość potrzebnych składników odżywczych. Znając potrzeby żywieniowe naszego czworonoga zdecydowanie łatwiej będzie nam wybrać pomiędzy karmą suchą, a mokrą.

38a4499ea4c702f39b9e9a1db36e697es13.jpg
Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie

Czym jest zapotrzebowanie psa na poszczególne składniki odżywcze?
Wśród składników odżywczych są zarówno takie, które odgrywają rolę energetyczną (tłuszcze, węglo­wodany), budulcową (białka, kwasy tłuszczowe) oraz – co jest bardzo istotne, regulatorową (witaminy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, peptydy i aminokwasy czy roślinne związki biologicznie czynne). Świadomość opiekuna w jaki sposób metoda produkcji karmy wpływa np. na wykorzystanie składników odżywczych w przewodzie pokarmowym psa, powinna być decydująca przy wyborze najlepszej metody żywienia. Wśród czynników przesądzających o zapotrzebowaniu czworonoga na poszczególne składniki odżywcze najważniejsze są: faza wzrostu, masa ciała, aktywność fizyczna, odmienne stany fizjologiczne jak np. ciąża, laktacja, rekonwalescencja oraz tzw. przynależność psa do wzorca wielkości rasy. Suma wszystkich składników decyduje o ilości energii oraz stosunku zawartej energii do objętości karmy. O ilości treści, które są niezbędne dla danego osobnika zadecydowały wyniki badań bilansowych, na podstawie których zoptymalizowano zalecane bezpieczne poziomy składników odżywczych. Badania takie pozwoliły jednocześnie określić poziomy minimalne i maksymalne dla większości składników odżywczych. Wyniki są praktycznie wykorzystywane zarówno przez producentów karm, jak i opiekunów chcących samodzielnie komponować skład diety psa.

Jakie właściwości ma karma mokra w porównaniu do karmy suchej?
Najważniejszą różnicą między karmą mokrą – właściwie różnymi rodzajami karm mokrych, a karmą suchą jest stopień przetworzenia surowców wykorzystanych do ich produkcji oraz wynikająca z tego trwałość końcowa. Karmy suche charakteryzują się niską wilgotnością – ale nie na tyle niską, żeby zabezpieczyć przed rozwojem mikroorganizmów, dlatego też muszą zawierać dodatki różnych substancji. Są to konserwanty zabezpieczające jakość mikrobiologiczną, przeciwutleniacze hamujące proces oksydacyjnej peroksydacji kwasów tłuszczowych oraz dodatki m.in. witamin i składników mineralnych stosowane w celu zrekompensowania strat powstałych np. w czasie obróbki przemysłowej. Obecność wszystkich tych substancji gwarantuje trwałość i zachowanie wartości odżywczych karmy suchej przez długi czas. Obowiązkiem opiekuna jest przechowywanie opakowania z karmą w odpowiednich warunkach oraz dostosowanie wielkości opakowania jednostkowego karmy do wielkości swojego psa lub kota. W przeciwieństwie do karmy suchej, karma mokra dobrej jakości produkowana jest z surowców nieprzetworzonych. Dzięki sterylizacji w zamkniętym opakowaniu jednostkowym (puszka, saszetka) nie wymaga obecności syntetycznych substancji konserwujących i przeciwutleniających. Trwałość karmy mokrej w szczelnym opakowaniu jest długa, natomiast po otwarciu powinna być przechowywana w lodówce, przez bardzo krótki czas. Ważnym aspektem przemawiającym na korzyść karm mokrych jest to, że proces przetwórczy – sterylizacja w mniejszym stopniu niż ekstruzja w przypadku karm suchych wpływa na straty wartości odżywczej gotowego produktu. Dodatkowo w czasie sterylizacji nie powstają szkodliwe nowe związki, które posiadają potencjalnie szkodliwy wpływ na wybrane funkcje organizmu. Ważnym czynnikiem różniącym karmy suche od karm mokrych jest także tzw. współczynnik strawności poszczególnych składników odżywczych: wyższy dla białek w przypadku karm mokrych. Stąd też karmy mokre są produktem lekkostrawnym i precyzyjniej dostosowanym dla żywienia szczególnie szczeniąt, osobników starszych czy będących w okresie rekonwalescencji.