Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada
dr Jacek Wilczak z Katedry Dietetyki
SGGW w Warszawie

Lato jest dobrym okresem, aby zmniejszyć masę ciała psa z nadwagą. Wystarczy połączyć wieloskładnikową dietę naszego podopiecznego wraz ze zwiększoną aktywnością fizyczną (także właściciela).

Czy w okresie wakacji, kiedy więcej czasu spędzamy z psem na spacerach i wycieczkach, jego dieta powinna być bardziej urozmaicona niż zimą?
Każda pora roku jest dobra, żeby stosować dietę, która będzie zawierała szeroki wybór surowców spożywczych, sumarycznie pokrywających zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Czynnikiem decydującym o ilości spożytej karmy jest zapotrzebowanie energetyczne psa, które zarówno zimą, jak i latem może być wysokie. Zimą – ze względu na niższe temperatury otoczenia, a latem z powodu wyższych temperatur i konieczności odprowadzania nadmiaru energii z organizmu. Dodatkowo różnorodność diety powinna być dostosowana do modelu żywienie psa. Jeżeli podstawą żywienia jest karma sucha (z założenia pełnoporcjowa), jej urozmaicenie może polegać na zastąpieniu jej części (w ramach zapotrzebowania energetycznego) innymi surowcami spożywczymi. Problemem bywa zdolność dostosowania się funkcji przewodu pokarmowego psa do zmiany sposobu żywienia. Idealnym rozwiązaniem jest karma domowa lub karma mokra, w największym stopniu przypominająca karmę domową. Wówczas zastąpienie części karmy warzywami (produktami uzupełniającymi) jest łatwe i nie powoduje dysfunkcji przewodu pokarmowego.

Jakich błędów żywieniowych powinniśmy unikać, szczególnie w okresie upałów?
Są to: nieprawidłowe dostosowanie wartości energetycznej dawki pokarmowej (ilości karmy) do zapotrzebowania, źle zbilansowana dieta wywołująca niedobory składników odżywczych, brak urozmaicenia diety, nadmierne stosowanie suplementów oraz przekąsek. Przekąski to najczęściej produkty, które właściciel wykorzystuje dla poprawienia swojej relacji z psem. Szkolenie czy spacer jest bardzo wygodną metodą budowania pozytywnych zachowań. Niestety nadmiar smakołyków może być przyczyną nadwagi i otyłości z powodu dużej zawartości tłuszczu i węglowodanów – wysoko atrakcyjnych smakowo. Wyedukowany właściciel, świadomy zagrożenia, powinien traktować przekąski, jako dodatkowe źródło energii i uwzględniać ich kaloryczność w bilansowaniu dobowego zapotrzebowania energetycznego swojego psa. W okresie upałów trzeba szczególnie pamiętać o zapewnieniu dostępu do świeżej wody – ujemny bilans wodny negatywnie wpływa na samopoczucie psa i procesy trawienne w przewodzie pokarmowym. W czasie bezpośredniej ekspozycji na wysoką temperaturę zwierzę zazwyczaj traci apetyt i wtedy niekoniecznie należy mu podawać posiłek – można go przesunąć na porę późniejszą.

Jakie właściwości ma karma mokra w relacji do karmy suchej?
Te dwa modele żywienia psa różnią się pod wieloma względami. W produkcji karmy suchej wykorzystuje się najczęściej półprodukty wcześniej poddane długotrwałej obróbce termicznej (zagęszczone, wysuszone) oraz metodę, która decyduje o wartości odżywczej gotowego produktu. Ekstruzja zmniejsza strawność składników białkowych, natomiast zwiększa strawność składników węglowodanowych. Producenci karm suchych, poprzez dodatek różnych form włókna pokarmowego, mogą zmniejszać ten współczynnik strawności, ale odbywa się to kosztem wchłaniania innych cennych składników odżywczych (witamin i składników mineralnych). Forma obróbki – ekstruzja – powoduje, że karma sucha zawiera najmniejszą ilość wody i jest zaliczana do karm wysoko przetworzonych, a poprzez dodatek najczęściej syntetycznych przeciwutleniaczy i konserwantów należy do produktów o długim terminie przydatności do spożycia. Natomiast zaletą karm suchych jest to, że dla podniesienia ich walorów odżywczych, stosuje się dodatki różnych składników czynnych. Sposób produkcji karm mokrych w mniejszym stopniu zmniejsza wartość odżywczą gotowego produktu. Sterylizacja nie zmienia strawności składników białkowych i tłuszczowych. W żywieniu szczeniąt i psów dorosłych bardziej zależy nam na stosowaniu karm o wysokim współczynniku strawności białka i tłuszczu, gdyż związki te są podstawowymi składnikami budującymi tkanki oraz dostarczającymi energii. Dodatkowo sterylizacja gwarantuje czystość mikrobiologiczną gotowej karmy – bez dodatkowych konserwantów. Karma mokra najbardziej przypomina karmę domową. Wykorzystanie w jej produkcji głównie mięsa i produktów pochodzenia mięsnego pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, bez konieczności uzupełniania ich w karmie półproduktami niebędącymi surowcami spożywanymi przez psy.